داستان برند سامسونگ آغازی کوچک با اهدافی بزرگ
بیشتر ما در این سوءتفاهم گیر افتادهایم که برای موفق شدن باید همه شرایط لازم از همان ابتدا مهیا باشد. با خودمان فکر میکنیم که برندهای بزرگ جهانی، حتی اگر در آغاز کارشان پول نداشتند، اما حضور در کشوری پیشرفته و سرشار از امکانات به آنها فرصتی برای رشد داده است. شاید این مورد درباره برندهای آمریکایی صادق باشد. اما در مورد «برند سامسونگ» اینگونه نبود.داستان برند سامسونگ (Samsung)در این قسمت از «خیزش نیوز» همگام با «بیونگ چول» فراز و فرود سامسونگ را به تماشا مینشینیم.لی بیونگ چول:اگر فقط به دنبال پول بودم، بدون تردید، تجارت دیگری را انتخاب میکردم. من میخواستم کشورم رشد کند و مردمم شادتر زندگی کنند.یک آغاز پُر غرور که به شکست منتهی شدنکته جالبی که در مورد ما آدمها وجود دارد این است که فکر میکنیم، همه انسانهای موفق، تمام کسانی که امروز به جایی رسیدهاند و جهان را برای خودشان و دیگران به مکان بسیار بهتری برای زندگی تبدیل کردهاند بدون توقف، مسیر رشدشان را پیمودهاند.در واقع، ما تمایلی به دیدن پشت صحنه کار دیگران نداریم. نمیخواهیم بدانیم که در ورای موفقیتهای چشمگیر برخی از افراد، چه تلاشها، فداکاریها یا مشکلاتی وجود داشتهاند.شاید، علت این جبههگیری هوشمندانه این باشد که میترسیم، نقطههای مشترکی بین ما و آنها پیدا شود و آنگاه، عقلمان، انگشت اتهام را به سمت خودمان برگرداند که چرا تو کاری برای تغییر زندگیات انجام ندادی؟! اگر حق با عقلمان باشد، واقعا در تنگنایی ترسناک یا حتی غمانگیز گیر میافتیم. چون میفهمیم که ما هم میتوانستیم اما کاری نکردیم.بنیان گذار برند سامسونگ«لی بیونگ چول» بنیانگذار سامسونگ نیز نه با یک موفقیت بلکه با یک شکست تمام عیار، کارش را شروع کرد. او در اولین قدم، با سر به زمین خورد و مجبور شد نخستین تجارت خود را به امید یافتن راهی بهتر، رها کند.«لی» که برای تحصیل به ژاپن رفته بود، پس از بازگشت به کُره تصمیم گرفت روی پاهای خودش بایستد و تجارتی را آغاز کند. بعد از مطرح کردن این موضوع، پدرش سرمایه آغازش کارش را به او داد. اما با او قرار گذاشت که برای شروع باید از شهری کوچک به نام «دئگو» (Daegu) در استان «بوسان» (Busan) کارش را شروع کند.آن زمان، کره یکی از مستعمرات ژاپن به شمار میرفت و شهر دئگو نیز مکان خوبی برای تجارت برنج بود. به همین دلیل، شرکتهای ژاپنی قدرتمندی در آن منطقه حضور داشتند.بیونگ چول نیز جوان و ناپخته بود. به همین دلیل نتوانست در میان رقبای ژاپنیاش که خود را صاحب کره و زمینهای آن میدانستند، حرفی برای گفتن داشته باشد. به همین دلیل مجبور شد شرکتش را در ازای بدهیهایی که ایجاد شده بود به همان شرکتهای ژاپنی واگذار کند.سامسونگ، سه ستاره با طعم ماهی و نودلبا وجود شکست بیونگ چول در تجارت برنج، او برای دومین شرکت خود نیز به سراغ تجارت مواد غذایی رفت. «لی» بعد از درگذشت پدرش و با ثروتی که از او به جای مانده بود، تجارت جدیدش را راهاندازی کرد.این شرکت که «سامسونگ» نام داشت در زمینه فروش ماهی خشک، رشتههای خشک نودل و برخی مواد غذایی پر طرفدار کُرهای به کشورهایی مثل چین فعالیت میکرد. فلسفه انتخاب این نام هم داستان جالبی دارد.در زبان کُرهای، «سام» به معنی «عدد ۳» و «سونگ» به معنی «ستاره» است. نماد سه ستاره در کُره، اشاره به سه اصل فرهنگی این کشور یعنی «بزرگی»،«قدرتمندی» و «بیشماری» دارد.بیونگ چول میخواست شرکت کوچکش، همچون این سه ستاره کهن، در آسمان جهان بدرخشد. تنها ۹ سال بعد، کسب و کار شرکت به اندازهای رشد کرد که بیونگ چول تصمیم گرفت دفتر اصلی شرکتش را به پایتخت یعنی شهر سئول، منتقل کند. اما جنگ که همچون آتشی زیر خاکستر پنهان شده بود مثل یک غافلگیری بزرگ، انتظار او را میکشید.وقتی جنگ دو کُره، مسیر تجارت سامسونگ را تغییر میدهدبه هنگام آغاز جنگ دو کُره، شرکت سامسونگ، یکی از ۱۰ شرکت بزرگ کُره به شمار میرفت. اما آتش جنگ و نفوذ نیروهای ارتش کره شمالی به سئول، بیونگ چول را مجبور کرد تا بساط دفترش را از سئول جمع کند و راهی بوسان شود.گذشته از این، به علت جنگ، صادرات با مشکل جدی روبهرو شد. در این میان بود که بیونگ چول، به جای اعلام ورشکستگی به سراغ بخش دیگری از صنعت مواد غذایی رفت که هنوز امکان تجارت در آن وجود داشت. او پالایشگاه تصفیه شکر را در بوسان راهاندازی کرد.چهار سال به همین ترتیب گذشت تا اینکه صنعت دیگری چشم این تاجر خستگیناپذیر را به خود جلب کرد؛ نساجی! حالا برند سامسونگ در کنار پالایشگاه شکر، صاحب بزرگترین کارخانه نساجی کُره شده بود. او کمکم بخش نساجی را گسترش داد و چرخه کار – از تهیه مواد خام تا تولید پوشاک از پارچههای کارخانه – را به طور کامل در دست گرفت.لی بیونگ چول:میهنپرستانهترین کاری که یک تاجر میتواند انجام دهد، ایجاد ثروت ملی برای ساخت پایه و اساس یک دولت قوی است.قدم به قدم تا تبدیل برند سامسونگ به شرکت مادرتجربه کار و موفقیت در دو صنعت متفاوت، بیونگ چول را به این فکر انداخت تا شرکت سامسونگ را به گروه تجاری سامسونگ تبدیل کند و کمکم وارد صنایع دیگری مانند بیمه، اوراق بهادار و … شود.در این همین گیرودار بود که بیونگ چول با فردی به نام «چو هونگ جای» که بنیانگذار گروه «هیوسانگ» بود آشنا شد. این ملاقات، آغاز ورود برند سامسونگ به عرصههای گستردهتری از تجارت به شمار میرود.بعد از آن سامسونگ هر روز بیشتر از روز قبل برای گسترش زمینههای فعالیت خود تلاش کرد و توانست در پتروشیمی، کشتیسازی و صنایع سنگین به موفقیتهای بزرگی برسد.داستان ورود سامسونگ به دنیای موبایل و الکترونیکبرخلاف آنچه که بسیاری از ما فکر میکنیم، برند سامسونگ به یک باره و با تولید گوشی موبایل وارد صنعت الکترونیک نشد. در حقیقت، اولین محصولات الکترونیکی این شرکت، تلویزیونهای سیاه و سفید بودند.این مطلب را حتما بخوانید: داستان برند وال مارت یک کسب و کار خانوادگی و صرفه جوبرای مدت ۲۰ سال، فعالیت الکترونیکی سامسونگ، محدود به ساخت این تلویزیونها، ماشین لباسشویی، یخچال، سیستمهای تهویه و حتی ماشین حساب بود. سامسونگ با خرید یک شرکت که در زمینه تولید سوئیچهای مخابراتی فعالیت میکرد، به طور رسمی وارد صنعت مخابرات شد.کمی بعد، این شرکت به سمت تولید تلفن و دستگاههای فکس تغییر جهت داد. با ورود فناوریهای جدید به صنعت مخابرات، برند سامسونگ، بودجه زیادی را برای راهاندازی بخش تحقیق و توسعه در نظر گرفت تا جای خود را در این بخش از صنعت باز کند.بازگشت برند سامسونگ به فلسفه اصلیاش؛ کوچک شدن!لی بیونگ چول در سال ۱۹۸۷ فوت کرد. بعد از او پسرش «لی کان هی» (Lee Kun hee) سُکاندار سامسونگ شد. کانهی به این نتیجه رسید که تمرکز روی چند صنعت، بهتر از حضور در تمام صنعتهای جهان است. به همین دلیل، شرکت اصلی را به چهار گروه تقسیم کرد.این گروهها شامل:گروه سامسونگ (Samsung Group)گروه شینسگائه (Shinsegae)گروه سیجی (CJ Group)گروه هانسول (Hansol)میشدند. در سال ۲۰۰۰، هر سه گروه «شینسگائه»، «سیجی» و «هانسول» از سامسونگ جدا شدند و به صورت مستقل، فعالیت خود را ادامه دادند. گروه سامسونگ نیز فعالیت خود را در ۱۰ زمینه متفاوت ادامه داد.در ادامه این ۱۰ شرکت و خدماتشان را با هم بررسی میکنیم.نیمنگاهی به شرکت های زیرمجموعه گروه سامسونگ۱- سامسونگ الکترونیک (Samsung Electronics)یکی از مهمترین شرکتهای زیرمجموعه گروه سامسونگ است که در بیش از ۱۰۰ کشور جهان، حضور دارد. این شرکت در زمینه الکترونیک و فناوری اطلاعات، فعالیت میکند.۲- سامسونگ لایف (Samsung Life)شرکت زیرمجموعهای از برند سامسونگ است که در زمینه خدمات بیمه فعالیت میکند.۳- سامسونگ فایر (Samsung Fire)این شرکت در زمینه مدیریت ریسک، ارائه بیمههای تجاری، بیمه اتومبیل و بیمههای مدتدار فعالیت میکند. بزرگترین سهامدار این شرکت، سامسونگ لایف است.۴- صنایع سنگین سامسونگ (Samsung Heavy Industries)زیرمجموعهای قدرتمند از گروه سامسونگ است که در زمینه ساخت کشتی فعالیت میکند. این شرکت به عنوان سومین کشتیساز بزرگ در کره جنوبی به شمار میرود. تولیدات این مجموعه، علاوه بر کشتی، شامل انواع نفتکشها، جرثقیلهای بسیار بزرگ و انواع سازههای دریایی میشود.۵- سامسونگ سی.اند.تی (Samsung C&T)این شرکت در زمینه ساختوساز و پیمانکاری سازههای فوق حرفهای مشغول به کار است. سی.اند.تی در پروژههای ساختمانی برجهای دوقلوی پتروناس در مالزی، برج تایپه ۱۰۱ در کشور تایوان و برج خلیفه در امارات متحده عربی، به عنوان پیمانکار نقش داشته است.۶- سامسونگ تکوین (Samsung Techwin)زیرمجموعهای از برند سامسونگ است که در زمینه سیستمهای مداربسته، دستگاههای ضبط تصویر دیجیتال، نیمرساناها، سیستمهای دفاعی، سیستمهای جنگافزاری، مکانیک پرواز، سیستمهای برقساز و زیرساختهای ترابری در آسیا، اقیانوسیه، خاورمیانه، اروپا و آمریکا فعالیت میکند.۷- مهندسی سامسونگ (Samsung Engineering)شرکت خدمات مهندسی است که در زمینه مدیریت پروژههای بزرگ ساختمانی فعالیت میکند. ساخت پالایشگاهها، نیروگاههای برق و زیرساختهای شهری نمونهای از خدمات این شرکت به شمار میرود.۸- سامسونگ کارت (Samsung Card)همانطور که از نامش پیدا است، این شرکت در زمینه کارتهای اعتباری و خدمات مالی فعالیت میکند و بزرگترین اُپراتور کارتهای اعتباری در کُره به شمار میرود.۹- سامسونگ الکترومکانیکس (Samsung Electro-Mechanics)زیرمجموعهای از برند سامسونگ است که در زمینه تولید تجهیزات مخابراتی، نیمرساناها، تجهیزات الکترونیکی، منابع تغذیه، فیبر مدار چاپی و مواردی از این دست فعالیت میکند.۱۰- رنو سامسونگ موتورز (Renault Samsung Motors)آخرین زیرمجموعه از گروه سامسونگ متعلق به صنعت خودروسازی است. البته سهم شرکت سامسونگ از این شرکت، نزدیک به ۲۰ درصد است. به دلیل بحران مالی سال ۱۹۹۷، سامسونگ مجبور شد، ۸۰ درصد از سهام سامسونگ موتورز را به شرکت «رنو» واگذار کند.نکته هایی جالب در مورد برند سامسونگبزرگترین و قدیمیترین پارک تفریحی کره جنوبی به نام اِوِرلَند (Samsung Everland) متعلق به گروه سامسونگ است.لی بیونگ چول، عاشق خطاطی بود. اکنون تعدادی از آثار او به عنوان گنجینه ملی در موزه ملی کُره نگهداری میشوند.بنیانگذار سامسونگ در قدیمیترین دانشگاه خصوصی ژاپن به نام «دانشگاه واسدا» (Waseda University) در رشتههای اقتصاد و سیاست درس خواند. اما به علت بیماری شدید نتوانست تحصیلاتش را تکمیل کند و به کُره بازگشت.بیونگ چول در سن ۲۶ سالگی و دوران استعمار کُره به وسیله ژاپن، تجارت خود را شروع کرد. او از روشهای مدیریتی آمریکایی برای توسعه اهداف تجاری و از روشهای مدیریتی ژاپنی برای تمرکز روی اصول کار استفاده میکرد. ترکیب این دو روش، باعث رشد بیسابقه و گسترش برند سامسونگ شد.«لی» معتقد بود، شرکتهای داخلی به جای رقابت با یکدیگر و هنجار شکنی باید به دنبال راهی برای تامین نیازهای یکدیگر و رشد همه جانبه باشند. چون هر یک از آنها نقشی مهم در رشد اقتصادی کشور دارند. او میگفت: «رقبای اصلی ما نه همکارانمان در داخل بلکه صاحبان شرکتهای قدرتمند در کشورهای ثروتمند جهان هستند.»برند سامسونگ و اپل سالها است که روی موضوع کپی غیرقانونی محصولات، درگیر شکایتهای قانونی هستند. شرکت اپل که برخی قطعاتش را از شرکت سامسونگ میگیرد، ادعا کرده که سامسونگ در طراحی گوشی به شکل مستطیل و استفاده از برخی قطعات از اپل کپی برداری کرده و باید اپل را در سود فروش گوشیهایش شریک کند. سامسونگ در پاسخ به این شکایت گفته است: «ادعای اپل در کپی برداری مثل این است که یک شرکت خودروسازی، در طراحی جا لیوانی ماشین از یک طرح معمولی استفاده کند و شرکت دیگر بگوید به خاطر طراحی مشابه جا لیوانی باید ما را در سود فروش اتومبیل شریک کنید!»«بنیاد هوام» (Hoam Foundation) در سال ۱۹۹۷ تاسیس شد و بر مبنای تفکر «لی» برای رشد و گسترش امکانات در کشور کُره شکل گرفت. این بنیاد، فعالیتهای فرهنگی، رفاهی و سازندگی بسیاری را در کُره بر عهده دارد. علاوه بر این، بنیاد هوام هر سال به برترین دانشمندان و محققان کُرهای جایزه میدهد.مردم کُره جنوبی، برند سامسونگ را نه یک اَبَر شرکت قدرتمند بلکه برند ملی کُره مینامند. چون سامسونگ، تاثیر بسیار زیادی در تبدیل کُره از یک کشور در حال توسعه به کشوری توسعه یافته داشت.لی بیونگ چول:با تمرکز روی نیازهای بشری، این شرکت میتواند موانع پیشرفت را به چالش بکشد و مردم را قادر سازد که کارهای ناممکن را انجام دهند.چه چیزهایی باعث موفقیت برند سامسونگ شد؟۱- انعطافپذیریاین برند در طول سالهای مختلف با شرایط گوناگونی مثلا جنگ در کشور کُره، نابسامانیهای اقتصادی یا حتی مشکلات داخلی شرکت، روبهرو شد. اما هر بار به جای شانه خالی کردن از مسئولیتها یا فرار از مشکلات، ایستادگی کرد و به دنبال یک راه چاره گشت. حتی اگر هم در مواردی مانند جنگ کُره، نمیتوانست راه چارهای بیابد، خودش را با شرایط جدید وفق میداد. مثلا در طول جنگ و مشکلات ایجاد شده برای صادرات، تجارت خود را به سمت پالایش شکر و تامین تولید داخلی تغییر داد. برند سامسونگ این رویکرد را مدیون شیوه تفکر بنیانگذار خود «لی بیونگ چول» است؛ کسی که در طول سختیها به درستی و هوشمندانه، سُکان سامسونگ را هدایت میکرد.این مطلب را حتما بخوانید: داستان برند آدیداس برندی برای برنده شدن۲- اهمیت دادن به کارمندانبرند سامسونگ، اهمیت به کارمندان را در اولویتهای خود قرار داده است. چون معتقد است کارمندانش مهمترین بخش شرکت هستند و تلاشهای صادقانه آنان است که این مجموعه را پایدار نگه میدارد. ساخت «شهرک هوشمند سامسونگ» (Samsung Digital City) در نزدیکی سئول که از امکانات رفاهی ویژهای برخوردار است یا دادن پاداشهایی چندین برابر حقوق کارمندان، آن هم به مناسبتهای مختلف، نمونههایی از توجه این شرکت به کارکنانش را روشن میکند. در واقع، محافظت از کارمندان، اقدامی هوشمندانه است که هر شرکت بزرگی آن را در اولویتهای خود قرار میدهد. به قول «رابرت بوش» (Robert Bosch) بنیانگذار شرکت بوش: «من حقوق خوب نمیدهم به خاطر اینکه پول زیادی دارم، من پول زیادی دارم به خاطر اینکه حقوق خوبی میدهم.»۳- شروع کوچک و پیوستگی در حرکتزمانی که بیونگ چول، برند سامسونگ را راهاندازی کرد، در دفتری با ۴۰ کارمند و کارگر مشغول به کار شد. خانواده او از زمینداران نامدار کره بودند و از نظر مالی، مشکل چندانی او را تهدید نمیکرد. اما «لی» تصمیم گرفت با یک شروع کوچک و تکیه بر درسهایی که از شکست قبلی خود در تجارت برنج گرفت بود، تجارت جدیدی را آغاز کند. زیرا او میدانست اگر ثروتمندترین افراد هم از سرمایه خود به درستی استفاده نکنند و برنامهای برای رشد و به گردش درآوردن آن نداشته باشند، به زودی هر آنچه که دارند را از دست میدهند.۴- داشتن هدف و تکیه بر قانونهای فلسفیگروه سامسونگ بر پایه یک فلسفه که از بیونگ چول به ارث برده است، اداره میشود. این فلسفه که «روح سامسونگ» نامیده میشود، رویکردهای اساسی، قواعد اخلاقی و شیوه تجارت را در برمیگیرد. اولین فلسفه کسب و کار سامسونگ در سال ۱۹۷۳، اعلام شد و بر سه اصل «تلاش برای خدمت به کشور»، «اول انسان، سپس استعداد» و «منطق و واقعیت» بنا شده بود. بعد از یک دهه فعالیت، این شرکت، فلسفه خود را به پنج اصل «کارآفرینی»، «اخلاق»، «رسیدن به بهترین کیفیت»، «کمال و همزیستی» و «موفقیت دو جانبه کسب و کارها» گسترش داد. دنبال کردن این فلسفههای کاری نه تنها تاثیر مثبتی در چهره این برند گذاشت بلکه خط فکری مدیران آن را نیز مشخص کرد. گذشته از اینها، این پنج خط فکری، سامسونگ را از جریانهای کاری دیکته شده که در آغاز کارش بر هر کسب و کاری سایه انداخته بود، آزاد میکرد.لی بیونگ چول:دستیابی به یک موفقیت اقتصادی باشکوه، باید بر اساس طرز تفکری باشد که به نفع دولت، مردم و در نهایت بشریت باشد. مسئولیت اجتماعی یک شرکت، کمک به عملکرد اساسی دولت از طریق پرداخت مالیات، استخدام کارمندان جدید، پرداخت به موقع و عادلانه حقوق کارمندان و شریک شدن سود با سهامداران شرکت است. بنابراین، حفظ و رشد یک شرکت برای منافع ملی بسیار مهم است.۵- اهمیت به تحقیق و توسعهبخش بزرگی از موفقیت گروه سامسونگ مدیون دیدگاه آیندهنگر و ریسک روی فناوریهای تازه نفس است. این شرکت، با داشتن همین رویکرد و سرمایه گذاری بسیار بزرگ روی تحقیق و توسعه، توانست یک شرکت تولید سوئیچهای مخابراتی را به ابرقدرتی در بازار موبایلهای هوشمند تبدیل کند.لی بیونگ چول در این مورد میگفت: «تنها راهی که یک شرکت میتواند در رقابتها برنده شود، از طریق تصمیمگیری منطقی رخ میدهد. چنین اقدامی، فرصت پیدا کردن راهی برای کاهش هزینهها و تولید محصولات با کیفیت و با قیمت مناسب را فراهم میکند. به همین دلیل، همیشه باید به دنبال فناوریهای جدید و توسعه آنها برای بهبود مدیریت کسب و کار باشیم.»خلاصه ای از آنچه با هم گفتیمشرکت سامسونگ در سال ۱۹۳۸ به دست «لی بیونگ چول» راهاندازی شد. این مجموعه به عنوان یک شرکت بازرگانی برای تجارت مواد غذایی با چین کارش را آغاز کرد.بیونگ چول قبل از راهاندازی سامسونگ به سراغ تجارت برنج رفت. اما به دلیل تسلط نیروهای ژاپنی روی تجارت برنج، شکست خورد.جنگ دو کُره باعث شد تا برند سامسونگ نتواند صادرات را ادامه دهد. به همین دلیل به سراغ تجارت شکر و نساجی رفت.برند سامسونگ تنها ۹ سال پس از راهاندازی، رشد بسیاری را تجربه کرد. به همین دلیل، بیونگ چول تصمیم گرفت که سامسونگ را به یک گروه تجاری تبدیل کند و وارد صنایع دیگر شود.اولین ورود سامسونگ به دنیای محصولات الکترونیکی با تولید تلویزیونهای سیاه و سفید شروع شد.پس از فوت لی بیونگ چول، «لی کان هی» (فرزندش) سامسونگ را مثل یک درخت هرس کرد و شرکتهای زیادی را فروخت. او تصمیم گرفت که تنها روی ۱۰ شرکت متمرکز شود.۱۰ شرکت زیرمجموعه سامسونگ در صنعتهایی مانند الکترونیک و فناوری اطلاعات، بیمه، مدیریت ریسک، کشتیسازی، مهندسی ساختوساز، نیمرساناها، سیستمهای دفاعی، زیرساختهای ترابری، ساخت پالایشگاهها، کارتهای اعتباری و اتومبیلسازی فعالیت میکنند.عواملی مانند انعطافپذیری، اهمیت به پرسنل، شروع کوچک و پیوستگی در مسیر، داشتن اهداف روشن، تدوین روح سامسونگ و اجرایی کردن آن در تمام بخشهای شرکت، اهمیت به تحقیق و توسعه و استفاده انسانی از فناوریهای نوین، باعث رشد برند سامسونگ شده است.نظر شما چیست؟نظرتان در مورد فلسفههایی که لی بیونگ چول برای اهداف و مسیر حرکت برند سامسونگ تعیین کرد چیست؟ آیا فکر میکنید، برندهای داخلی ایران هم میتوانند برای رشد اقتصادی کشور به یک همزیستی برسند و با تامین نیازهای یکدیگر، کمک حال اقتصاد ایران شوند؟ به نظر شما چه موانعی بر سر راه رشد اقتصاد ایران، قد علم کردهاند؟