معرفی و آشنایی با بورس چین (شانگهای)

این مقاله از سلسله مطالب بازارهای مالی جهان به معرفی بازار بورس چین (شانگهای) اختصاص دارد. شهر شانگهای مرکز اقتصادی کشور چین است که بسیاری آن را نیویورک شرق می‌نامند! این بندر تجاری مهم آسیایی که توسط یک رودخانه به دو بخش تقسیم می‌شود، جزء پرجمعیت‌ترین شهرهای چین و جهان است.شانگهای زیبا و لوکس علاوه بر اینکه جزء مهم‌ترین بنادر تجاری جهان محسوب می‌شود، مقصد بسیاری از گردشگران از اقصی نقاط دنیا نیز می‌باشد.بورس چین (شانگهای) (SSE)کشور پهناور چین طی سال‌های اخیر در عرصه اقتصادی شانه به شانه بزرگان جهان نظیر ایالات متحده و چه بسا فراتر از آن‌ها حرکت کرده است؛ که بالطبع شانگهای به عنوان پایتخت اقتصادی این کشور از نقش و اهمیت به‌سزایی در این زمینه برخوردار می‌باشد. بنابراین بازار مالی شانگهای نیز تحت تأثیر این شرایط به یکی از حساس‌ترین مراکز مبادلات مالی در جهان بدل شده است.قدمت بازار مالی در شانگهایسابقه معاملات اوراق بهادار در شانگهای به اواخر دهه ۱۸۶۰ میلادی باز می‌گردد. اولین فهرست سهام پذیرفته شده این بازار در ژوئن سال ۱۸۶۶ منتشر شد. پس از رونق سهام معادن در سال ۱۸۹۱ تعدادی از سرمایه‌گذاران خارجی «انجمن کارگزاران سهام شانگهای» را به عنوان اولین بورس اوراق بهادار چین در شهر شانگهای تأسیس نمودند.در سال ۱۹۰۴ این انجمن درخواست ثبت در هنگ کنگ طبق مقررات ثبت شرکت‌ها را ارائه نموده و به «بورس اوراق بهادار شانگهای» تغییر نام داد. در روزهای ابتدایی اوراق بهادار شرکت‌های محلی در این بازار مبادله شده و بانک‌ها بر این بازار تسلط داشتند.در سال‌های ۱۹۲۰ و ۱۹۲۱ بازارهای «بورس اوراق بهادار و کالای شانگهای» و «بورس بازرگانی چینی شانگهای» تأسیس شدند. نهایتاً در سال ۱۹۲۹ این بازارها با یکدیگر ترکیب شده و در یک بازار یکپارچه تحت عنوان بورس اوراق بهادار شانگهای به فعالیت خود ادامه دادند.سایه جنگ و تحولات سیاسی بر سر بورس چین!در دهه ۱۹۳۰ میلادی شانگهای به عنوان پایتخت مالی خاور دور ظهور کرد؛ جایی که سرمایه‌گذاران چینی و خارجی می‌توانستند سهام، اوراق بدهی، قرضه و قراردادهای آتی را با یکدیگر مبادله کنند.مبادلات بازار بورس چین پس از اشغال ناگهانی شهرک بین‌المللی شانگهای توسط سربازان ژاپنی در هشتم  دسامبر سال ۱۹۴۱ متوقف شد. سرانجام در سال ۱۹۴۶ بورس چین سه سال قبل از بسته شدن مجدد آن به دلیل انقلاب کمونیستی (۱۹۴۹) فعالیت خود را آغاز کرد.این مطلب را حتما بخوانید:  آشنایی با بازار بورس آلمان (فرانکفورت)پس از پایان انقلاب فرهنگی و روی کار آمدن دنگ شیائوپینگ در سال ۱۹۷۸ تعاملات چین با جامعه جهانی به حالت عادی خود بازگشت. در طول دهه ۱۹۸۰ بازار مالی شانگهای همزمان با گشایش و اصلاحات اقتصادی و همچنین توسعه اقتصاد بازار سوسیالیستی تکامل پیدا کرد.نهایتاً تغییرات ساختاری بورس چین در ۲۶ نوامبر سال ۱۹۹۰ تکمیل شده و چند هفته بعد در ۱۹ ماه دسامبر عملیات اجرایی بازار آغاز شد. بورس چین بازار «STAR» مختص شرکت‌های تکنولوژی را در سال ۲۰۱۹  و به عنوان رقیبی برای بازار نزدک راه‌اندازی کرد!ساختار مالی بورس چیناوراق بهادار موجود در بورس چین شامل سه دسته اصلی سهام، اوراق قرضه و صندوق‌ها می‌باشند. اوراق خزانه، مشارکت شرکتی و مشارکت قابل تبدیل به عنوان اوراق قرضه در این بازار عرضه می‌شوند، که بازار اوراق خزانه پرطرفدارترین آن‌ها است.به طور کلی در بورس چین دو نوع سهام تحت عناوین «سهام A» و «سهام B» منتشر می‌شوند. سهام A بر اساس ارز محلی یوآن رنمنبی قیمت‌گذاری می‌شوند، در حالی که قیمت سهام موجود در دسته B بر اساس دلار آمریکا عنوان می‌شود.در ابتدا معاملات سهام A فقط به سرمایه‌گذاران داخلی محدود بود، اما خرید و فروش سهام B برای سرمایه‌گذاران چینی (از سال ۲۰۰۱) و سرمایه‌گذاران خارجی در دسترس است. با این حال پس از اجرای برخی اصلاحات در دسامبر سال ۲۰۰۲ سرمایه‌گذاران خارجی اجازه دارند (البته با محدودیت) تحت برنامه سرمایه‌گذار نهادی واجد شرایط که رسماً در سال ۲۰۰۳ اجرایی شده و به طور خلاصه «QFII» نام دارد؛ در سهام گروه A هم سرمایه‌گذاری کنند.سقف درنظر گرفته شده برای معاملات برنامه QFII در ابتدا ۳۰ میلیارد دلار بود که در آوریل ۲۰۱۲ به ۸۰ میلیارد دلار افزایش یافت. بیشترین ارزش بازار در بورس چین مربوط به شرکت‌های دولتی قبلی نظیر بانک‌های تجاری و شرکت‌های بیمه‌ای است.بر اساس ارزیابی‌های آماری بورس چین از نظر ارزش مبادلات در کنار بازارهای آمریکا و ژاپن جزء پنج بورس برتر جهان می‌باشد.شاخص SHCOMP چیست؟SSE Composite که مخفف عبارت شاخص مرکب بورس اوراق بهادار شانگهای است، ترکیبی از کلیه سهام A و B پذیرفته شده در بورس چین می‌باشد. این شاخص با استفاده از یک دوره پایه ۱۰۰ تایی محاسبه شده و در پانزدهم جولای سال ۱۹۹۱ برای اولین بار منتشر شد.شاخص مرکب معیار بسیار مناسبی برای فهم وضعیت کلی بازار بورس چین است، زیرا شاخص‌هایی مانند SSE 50 و SSE 180 صرفاً به بررسی گروه‌هایی از شرکت‌های پیشرو بازار می‌پردازند! شاخص مرکب بورس چین نسبت به سایر رقبای خود تا حدی پرنوسان و شاید بی‌ثبات است.به طور مثال در بازه زمانی نوامبر سال ۲۰۱۴ تا ژوئن ۲۰۱۵ این شاخص بیش از %۱۵۰ رشد کرد؛ زیرا رسانه‌های دولتی همواره از بازار سهام شرکت‌های چینی صحبت کرده و عموم مردم که هیچ تجربه‌ای در سرمایه‌گذاری بورس نداشتند را به خرید سهام تشویق می‌کردند! سپس با گذشت حدود سه ماه از زمان به اوج رسیدن قیمت‌ها، شاخص‌های بازار در سراشیبی سقوط قرار گرفته و شاخص SHCOMP حدوداً ۴۰ درصد از ارزش خود را طی مدت کوتاهی از دست داد.این مطلب را حتما بخوانید:  آشنایی با بورس نیویورک آمریکا (NYSE)در این شرایط شرکت‌ها معاملات خود را متوقف کردند، اتخاذ موقعیت‌های معاملاتی فروش ممنوع اعلام شده و دولت برای حمایت از بازار وارد عمل شد.برخی از مهم‌ترین سهام موجود در این بازار شامل:بانک صنعت و تجارت چین (بانک تجاری دولتی)شرکت بیمه عمر چین (شرکت مالی فعال در امور بیمه عمر و درمانی)بانک کشاورزی چینPetroChina (بازوی اجرای شرکت ملی نفت چینChina International Capital Corporation (یک شرکت پیشرو در زمینه بانکداری سرمایه‌گذاری و مدیریت دارایی)زمان فعالیت و تعطیلات رسمی بورس چینبازار بور‌س شانگهای در روزهای کاری هفته یعنی روزهای دوشنبه تا جمعه (به غیر از تعطیلات رسمی) بین ساعات ۰۹:۱۵ تا ۱۵:۳۰ و در دو جلسه معاملاتی صبح و بعد از ظهر (با استراحت برای ناهار) فعالیت می‌کند.این بازار در روزهای عید سال نو، عید چینی (۵ روز)، کارگر (۳ روز)، جشنواره قایق اژدها (۲ روز)، جشن نیمه پاییز و روز ملی چین (۵ روز) تعطیل است.ساختمان بورس چین در منطقه سنتی «پودونگ» واقع شده که در حال حاضر محل تجمع شرکت‌های مهم، مراکز مالی-سرمایه‌گذاری، آسمان‌ خراش‌های معروف نظیر برج جین مائو و مرکز مالی شانگهای می‌باشد.در این مقاله از زوایای مختلف به معرفی بازار بورس اوراق بهادار شانگهای پرداخته شد. در مقاله بعدی که آخرین مطلب از سری مقالات معرفی بازارهای مالی جهان است، با معرفی بازار مالی توکیو همراه شما خواهیم بود.